جراحی تنگی کانال نخاعی توسط پزشک متخصص و نتایج موفق

جراحی تنگی کانال نخاعی روشی موثر برای کاهش فشار روی اعصاب و بهبود کیفیت زندگی است. با روش‌ها، مراقبت‌های بعد از عمل و نکات مهم این جراحی آشنا شوید.


تنگی کانال نخاعی چیست؟

تنگی کانال نخاعی به باریک شدن فضای کانال نخاع گفته می‌شود که می‌تواند باعث فشار روی نخاع یا ریشه‌های عصبی شود. این بیماری بیشتر در افراد بالای ۵۰ سال دیده می‌شود و یکی از دلایل شایع درد کمر و پاهاست. تنگی ممکن است در ناحیه گردن (تنگی کانال گردنی) یا کمر (تنگی کانال کمری) رخ دهد.

علائم تنگی کانال نخاعی

کمر درد یا گردن درد مزمن
درد تیرکشنده به پاها یا دست‌ها
بی‌حسی یا ضعف در اندام‌ها
مشکل در راه رفتن یا ایستادن طولانی
در موارد شدید، بی‌اختیاری ادرار و مدفوع
علائم تنگی کانال نخاعی

انواع جراحی تنگی کانال نخاعی

هدف جراحی برداشتن فشار از روی نخاع و اعصاب است. روش‌های مختلفی وجود دارد:
لامینکتومی (Laminectomy)
برداشتن بخشی از استخوان (لامینا) برای باز کردن فضا. این روش رایج‌ترین عمل برای تنگی کانال است.
لامینوتومی (Laminotomy)
برداشتن بخشی کوچک‌تر از لامینا، که فشار را کاهش می‌دهد اما ساختار بیشتر حفظ می‌شود.
دیسککتومی (Discectomy)
اگر علت تنگی، دیسک بیرون زده باشد، با برداشتن دیسک فشار کاهش می‌یابد.
فیوژن ستون فقرات (Spinal Fusion)
در موارد بی‌ثباتی، مهره‌ها با پیچ و پلیت به هم جوش داده می‌شوند تا ثبات ایجاد شود.

مراحل جراحی تنگی کانال

مراحل جراحی تنگی کانال
آماده‌سازی قبل از عمل
پیش از جراحی بیمار تحت بررسی‌های کامل قرار می‌گیرد. پزشک با کمک ام‌آر‌آی یا سی‌تی اسکن محل دقیق تنگی را مشخص می‌کند. همچنین آزمایش‌های خون و بررسی قلبی انجام می‌شود تا اطمینان حاصل شود که بدن برای بیهوشی آماده است. داروهایی مانند رقیق‌ کننده‌های خون نیز باید قبل از عمل با نظر پزشک قطع یا تنظیم شوند.

بیهوشی و شروع عمل
بیمار در اتاق عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرد تا در طول جراحی هیچ دردی احساس نکند. سپس ناحیه مورد نظر ضدعفونی می‌شود و جراح یک برش کوچک یا متوسط روی پوست ایجاد می‌کند تا به ستون فقرات دسترسی پیدا کند.

دسترسی به کانال نخاعی
در این مرحله جراح با دقت لایه‌های عضلانی و بافت‌های اطراف ستون فقرات را کنار می‌زند تا به مهره و ساختار استخوانی برسد. سپس ناحیه‌ای که باعث فشار روی نخاع یا اعصاب شده است مشخص می‌شود.

برداشتن فشار از روی اعصاب
این بخش مهم‌ترین قسمت جراحی است. بسته به وضعیت بیمار روش‌های مختلفی استفاده می‌شود از جمله برداشتن کامل لامینا (لامینکتومی)، برداشتن بخشی از آن (لامینوتومی)، خارج کردن دیسک بیرون‌زده (دیسککتومی) یا در مواردی که بی‌ثباتی ستون فقرات وجود دارد، فیوژن یا جوش دادن مهره‌ها به کمک پیچ و پلیت انجام می‌شود.

بستن محل جراحی
پس از آزادسازی اعصاب محل جراحی به‌طور کامل بررسی می‌شود تا از رفع فشار اطمینان حاصل گردد. سپس بافت‌ها و عضلات به جای خود بازگردانده شده و برش پوستی با بخیه بسته می‌شود. در برخی موارد برای جلوگیری از تجمع خون و مایعات، لوله تخلیه (درن) در محل قرار داده می‌شود.
مزایا و معایب جراحی

مزایا و معایب جراحی

مزایا:
کاهش چشمگیر درد و فشار روی اعصاب
بهبود حرکت و کیفیت زندگی
جلوگیری از آسیب دائمی به اعصاب
معایب:
خطر عفونت یا خونریزی
احتمال نیاز به جراحی مجدد
محدودیت موقت در فعالیت‌های روزانه

مراقبت‌های بعد از جراحی

استراحت نسبی در روزهای اول
شروع تدریجی فیزیوتراپی و تمرینات بازتوانی
پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
پیروی از برنامه دارویی پزشک
استفاده از کمربند طبی طبق تجویز پزشک
مراقبت‌های بعد از جراحی
چه کسانی کاندید جراحی هستند؟

چه کسانی کاندید جراحی هستند؟

افرادی که دردشان با درمان‌های غیرجراحی بهبود پیدا نکرده است.
کسانی که ضعف یا بی‌حسی شدید دارند.
بیمارانی که در راه رفتن و فعالیت‌های روزانه دچار محدودیت شدید شده‌اند.
افرادی با علائم عصبی پیشرفته مثل بی‌اختیاری.

عوارض جراحی

این جراحی مانند هر عمل دیگری با عوارضی همراه است. شایع‌ترین آن‌ها درد و تورم در محل جراحی است که با گذشت زمان و فیزیوتراپی کاهش می‌یابد. در برخی بیماران بی‌حسی یا ضعف اندام‌ها برای مدتی ادامه دارد.
از عوارض جدی‌تر می‌توان به عفونت محل زخم، لخته شدن خون در پاها و در موارد نادر آسیب به اعصاب یا نخاع اشاره کرد. همچنین در عمل‌های فیوژن احتمال جوش نخوردن مهره‌ها یا شکستگی پلیت و پیچ‌ها وجود دارد. در برخی بیماران هم ممکن است تنگی در آینده دوباره عود کند.
رعایت دقیق توصیه‌های پزشک، مصرف داروها و انجام فیزیوتراپی به کاهش این عوارض کمک زیادی می‌کند.
عوارض جراحی

دوران نقاهت بعد از جراحی

در روزهای اول بعد از عمل بیمار نیاز به استراحت نسبی دارد و ممکن است با کمک پرستار یا همراه بتواند به آرامی حرکت کند. اغلب بیماران طی دو تا سه روز پس از جراحی قادر به راه رفتن سبک خواهند بود.
در هفته‌های اول پزشک معمولاً محدودیت‌هایی برای خم شدن، چرخیدن ناگهانی کمر و بلند کردن اجسام سنگین توصیه می‌کند. به مرور زمان و با کاهش درد، فیزیوتراپی و تمرینات توان‌بخشی آغاز می‌شود تا قدرت عضلات و انعطاف‌پذیری ستون فقرات بازگردد. استفاده از کمربند طبی نیز در برخی موارد به ثبات کمر کمک می‌کند.
بهبودی کامل ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. بیشتر بیماران بین ۶ تا ۱۲ هفته بعد از عمل می‌توانند به فعالیت‌های روزمره بازگردند اما برای فعالیت‌های سنگین یا ورزش‌های فشرده معمولاً باید مدت بیشتری صبر کرد. مراجعات منظم به پزشک و رعایت برنامه توان‌بخشی نقش مهمی در کوتاه‌تر شدن دوران نقاهت و جلوگیری از عوارض احتمالی دارد.
دکتر عادل کیومرثی - بهترین جراح مغز و اعصاب در رشت