جراحی تنگی کانال نخاعی توسط پزشک متخصص و نتایج موفق
جراحی تنگی کانال نخاعی روشی موثر برای کاهش فشار روی اعصاب و بهبود کیفیت زندگی است. با روشها، مراقبتهای بعد از عمل و نکات مهم این جراحی آشنا شوید.
علائم تنگی کانال نخاعی
درد تیرکشنده به پاها یا دستها
بیحسی یا ضعف در اندامها
مشکل در راه رفتن یا ایستادن طولانی
در موارد شدید، بیاختیاری ادرار و مدفوع

انواع جراحی تنگی کانال نخاعی
لامینکتومی (Laminectomy)
برداشتن بخشی از استخوان (لامینا) برای باز کردن فضا. این روش رایجترین عمل برای تنگی کانال است.
لامینوتومی (Laminotomy)
برداشتن بخشی کوچکتر از لامینا که فشار را کاهش میدهد اما ساختار بیشتر حفظ میشود.
دیسککتومی (Discectomy)
اگر علت تنگی، دیسک بیرون زده باشد با برداشتن دیسک فشار کاهش مییابد.
فیوژن ستون فقرات (Spinal Fusion)
در موارد بیثباتی مهرهها با پیچ و پلیت به هم جوش داده میشوند تا ثبات ایجاد شود.
مراحل جراحی تنگی کانال

پیش از جراحی بیمار تحت بررسیهای کامل قرار میگیرد. پزشک با کمک امآرآی یا سیتی اسکن محل دقیق تنگی را مشخص میکند. همچنین آزمایشهای خون و بررسی قلبی انجام میشود تا اطمینان حاصل شود که بدن برای بیهوشی آماده است. داروهایی مانند رقیق کنندههای خون نیز باید قبل از عمل با نظر پزشک قطع یا تنظیم شوند.
بیهوشی و شروع عمل
بیمار در اتاق عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی قرار میگیرد تا در طول جراحی هیچ دردی احساس نکند. سپس ناحیه مورد نظر ضدعفونی میشود و جراح یک برش کوچک یا متوسط روی پوست ایجاد میکند تا به ستون فقرات دسترسی پیدا کند.
دسترسی به کانال نخاعی
در این مرحله جراح با دقت لایههای عضلانی و بافتهای اطراف ستون فقرات را کنار میزند تا به مهره و ساختار استخوانی برسد. سپس ناحیهای که باعث فشار روی نخاع یا اعصاب شده است مشخص میشود.
برداشتن فشار از روی اعصاب
این بخش مهمترین قسمت جراحی است. بسته به وضعیت بیمار روشهای مختلفی استفاده میشود از جمله برداشتن کامل لامینا (لامینکتومی)، برداشتن بخشی از آن (لامینوتومی)، خارج کردن دیسک بیرون زده (دیسککتومی) یا در مواردی که بیثباتی ستون فقرات وجود دارد فیوژن یا جوش دادن مهرهها به کمک پیچ و پلیت انجام میشود.
بستن محل جراحی
پس از آزادسازی اعصاب محل جراحی بهطور کامل بررسی میشود تا از رفع فشار اطمینان حاصل گردد. سپس بافتها و عضلات به جای خود بازگردانده شده و برش پوستی با بخیه بسته میشود. در برخی موارد برای جلوگیری از تجمع خون و مایعات لوله تخلیه (درن) در محل قرار داده میشود.

مزایا و معایب جراحی
کاهش چشمگیر درد و فشار روی اعصاب
بهبود حرکت و کیفیت زندگی
جلوگیری از آسیب دائمی به اعصاب
معایب:
خطر عفونت یا خونریزی
احتمال نیاز به جراحی مجدد
محدودیت موقت در فعالیتهای روزانه
مراقبتهای بعد از جراحی
شروع تدریجی فیزیوتراپی و تمرینات بازتوانی
پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
پیروی از برنامه دارویی پزشک
استفاده از کمربند طبی طبق تجویز پزشک


چه کسانی کاندید جراحی هستند؟
کسانی که ضعف یا بیحسی شدید دارند.
بیمارانی که در راه رفتن و فعالیتهای روزانه دچار محدودیت شدید شدهاند.
افرادی با علائم عصبی پیشرفته مثل بیاختیاری.
عوارض جراحی
از عوارض جدیتر میتوان به عفونت محل زخم، لخته شدن خون در پاها و در موارد نادر آسیب به اعصاب یا نخاع اشاره کرد. همچنین در عملهای فیوژن احتمال جوش نخوردن مهرهها یا شکستگی پلیت و پیچها وجود دارد. در برخی بیماران هم ممکن است تنگی در آینده دوباره عود کند.
رعایت دقیق توصیههای پزشک، مصرف داروها و انجام فیزیوتراپی به کاهش این عوارض کمک زیادی میکند.

دوران نقاهت بعد از جراحی
در هفتههای اول پزشک معمولاً محدودیتهایی برای خم شدن، چرخیدن ناگهانی کمر و بلند کردن اجسام سنگین توصیه میکند. به مرور زمان و با کاهش درد، فیزیوتراپی و تمرینات توان بخشی آغاز میشود تا قدرت عضلات و انعطاف پذیری ستون فقرات بازگردد. استفاده از کمربند طبی نیز در برخی موارد به ثبات کمر کمک میکند.
بهبودی کامل ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد. بیشتر بیماران بین ۶ تا ۱۲ هفته بعد از عمل میتوانند به فعالیتهای روزمره بازگردند اما برای فعالیتهای سنگین یا ورزشهای فشرده معمولاً باید مدت بیشتری صبر کرد. مراجعات منظم به پزشک و رعایت برنامه توانبخشی نقش مهمی در کوتاهتر شدن دوران نقاهت و جلوگیری از عوارض احتمالی دارد.
هزینه جراحی تنگی کانال نخاعی
خیر. اگر درد و علائم با درمانهای دارویی، فیزیوتراپی یا تزریق اپیدورال کنترل شود نیازی به جراحی نیست. عمل زمانی توصیه میشود که فشار عصبی شدید یا ضعف حرکتی ایجاد شده باشد.
اغلب بیماران بین ۲ تا ۴ روز بستری میشوند. در صورت جراحی کمتهاجمی یا عدم وجود عارضه ترخیص زودتر نیز امکان پذیر است.
بله اما بازگشت به ورزش باید طبق برنامهی فیزیوتراپی و زیر نظر پزشک انجام شود. فعالیتهای سبک مانند پیادهروی زودتر آغاز میشود اما ورزشهای فشرده تا چند ماه ممنوع است.
در برخی بیماران بهویژه در صورت آرتروز پیشرفته یا مشکلات ساختاری ستون فقرات امکان برگشت جزئی تنگی در آینده وجود دارد. مراقبت وضعیتی و تقویت عضلات کمری به پیشگیری کمک میکند.
خیر. در این جراحی فقط بافتهای فشرده یا استخوانهای محدود برداشته میشوند و ساختار کلی ستون فقرات حفظ میشود. قد تغییری نمیکند.
