گرفتگی عصب دست چپ و دست راست چگونه درمان می ‌شود؟

درمان گرفتگی عصب دست چپ و دست راست و آنچه باید بدانید
تیم تولید محتوا ایران نوبت
1404/07/20

درمان های غیرجراحی گرفتگی عصب دست

درمان های غیرجراحی گرفتگی عصب دست
گرفتگی یا فشار بر عصب‌های دست از مشکلات شایعی است که می‌تواند باعث درد، بی‌حسی، گزگز و ضعف عضلانی شود. بسته به شدت علائم و محل درگیری (مچ، آرنج یا بازو) درمان متغیر است.
اگر علائم خفیف باشند می‌توان با چند اقدام ساده جلوی پیشرفت بیماری را گرفت و حتی آن را درمان کرد.

استراحت و پرهیز از حرکات تکراری

در مراحل اولیه درمان استراحت دادن به اندام درگیر از مهم‌ترین اقدامات محسوب می‌شود. هدف از این مرحله کاهش التهاب و جلوگیری از تشدید فشار بر عصب آسیب‌دیده است.
در افرادی که فعالیت‌های روزانه آنان شامل حرکات تکراری مانند تایپ، کار با موس یا استفاده مداوم از تلفن همراه است توصیه می‌شود پس از هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه فعالیت دستان خود را برای چند دقیقه در حالت استراحت قرار دهند.
از قرار دادن آرنج بر روی سطوح سخت و همچنین خم نگه داشتن طولانی‌مدت مچ دست باید خودداری شود زیرا این وضعیت‌ها موجب افزایش فشار مکانیکی بر مسیر عبور عصب می‌گردند.
در هنگام خواب استفاده از بالش نرم برای حمایت از بازو و حفظ وضعیت خنثی مفصل‌ها توصیه می‌شود تا از کشش یا فشردگی ناخواسته‌ی عصب جلوگیری شود.
حتی چند روز استراحت کامل می‌تواند التهاب اطراف عصب را کاهش داده و به بهبود علائم کمک کند.

استفاده از آتل و بریس مخصوص

یکی از مؤثرترین روش‌های غیرجراحی استفاده از آتل یا بریس‌ های مخصوص است. این وسایل با ثابت نگه داشتن مفصل و جلوگیری از حرکات مکرر موجب کاهش فشار بر عصب و تسریع روند ترمیم می‌شوند.
در گرفتگی عصب مدیان (سندروم تونل کارپال) استفاده از آتل در هنگام شب به حفظ وضعیت خنثی مچ کمک می‌کند و از خم شدن ناگهانی آن در خواب جلوگیری می‌نماید. این امر باعث کاهش فشار مکانیکی بر عصب مدیان و بهبود علائم مانند گزگز و بی‌حسی می‌شود.
در گیر افتادگی عصب اولنار که معمولاً در ناحیه آرنج رخ می‌دهد آتل موجب می‌شود زاویه آرنج در حالت بازتر باقی بماند تا از کشش و فشردگی عصب هنگام خواب یا فعالیت‌های روزانه جلوگیری شود.
مدت زمان استفاده از آتل معمولاً بین 4 تا 6 هفته متغیر است اما در برخی بیماران به‌ویژه در موارد مزمن یا مقاوم ممکن است پزشک استفاده طولانی‌تر را توصیه کند.
ضروری است آتل متناسب با اندازه و فرم دست بیمار انتخاب شود تا علاوه بر ایجاد حمایت کافی مانع از اختلال در جریان خون و حرکات طبیعی انگشتان نگردد.

دارو درمانی

در مراحل اولیه دارو نقش مهمی در کاهش التهاب، تسکین درد و کنترل علائم عصبی ایفا می‌کند.
داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی: این گروه از داروها موجب کاهش التهاب و تورم بافت اطراف عصب شده و درد بیمار را به‌طور قابل توجهی تسکین می‌دهند و مصرف آن‌ها باید طبق نظر پزشک و معمولاً در بازه زمانی کوتاه انجام شود تا از بروز عوارض گوارشی یا کلیوی پیشگیری گردد.
داروهای تنظیم‌کننده درد عصبی: در بیمارانی که درد به‌صورت سوزشی، تیرکشنده یا همراه با احساس گزگز بروز می‌کند پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند که عملکرد انتقال پیام‌های عصبی را بهتر می کنند. این داروها باعث کاهش تحریک‌پذیری عصب و بهبود کیفیت خواب بیمار می‌شوند.
تزریق داروهای ضدالتهاب موضعی (کورتیکواستروئید): در مواردی که التهاب شدید باشد یا بیمار به درمان‌های دارویی معمول پاسخ ندهد تزریق داروهای ضدالتهاب در ناحیه فشرده‌شده عصب انجام می‌شود. این روش با کاهش التهاب موضعی، موجب کاهش درد و بهبود موقت عملکرد عصب می‌گردد.
لازم به تأکید است که تزریق باید تحت هدایت سونوگرافی و توسط پزشک متخصص انجام شود تا از آسیب احتمالی به عصب و بافت‌های اطراف جلوگیری گردد.
درمان های غیرجراحی گرفتگی عصب دست

فیزیوتراپی و کاردرمانی

درمان فیزیوتراپی بخش اصلی برنامه بهبودی است به‌خصوص زمانی که علائم بیش از دو هفته طول کشیده باشند.

تمرینات کششی مخصوص عصب
این تمرین‌ها کمک می‌کنند عصب در مسیر خود آزادتر حرکت کند و از چسبندگی یا گیر افتادن آن جلوگیری شود.
به‌طور مثال:
در گرفتگی عصب مدیان، حرکاتی مانند باز و بسته کردن انگشتان همراه با خم و باز شدن تدریجی مچ انجام می‌شود.
در گرفتگی عصب اولنار، تمرین‌های کششی برای ساعد و بازو طراحی می‌شود تا عصب در مسیر آرنج آزادانه‌تر حرکت کند.
این تمرین‌ها باید حتماً زیر نظر فیزیوتراپیست انجام شوند، چون اجرای نادرست آن‌ها ممکن است باعث تحریک بیشتر عصب شود.

تمرینات قدرتی و تقویتی
ضعف یا کوتاهی عضلات اطراف مچ و آرنج می‌تواند فشار روی عصب را افزایش دهد.
فیزیوتراپیست با طراحی یک برنامه تمرینی متناسب با شرایط بیمار عضلات ساعد، مچ و انگشتان را به‌تدریج تقویت می‌کند تا تعادل حرکتی به دست بازگردد.

درمان‌های فیزیکی
روش‌هایی مانند اولتراسوندتراپی (درمان با امواج صوتی)، لیزر کم‌توان (نوردرمانی با انرژی پایین)، شوک‌ویو (امواج ضربه‌ای برای کاهش التهاب) و الکتروتراپی یا TENS (تحریک الکتریکی برای تسکین درد) به کاهش التهاب، بهبود جریان خون و تسکین درد کمک می‌کنند.
در برخی موارد که التهاب مزمن یا چسبندگی بافتی وجود دارد فیزیوتراپیست از درمان‌های دستی (ماساژ تخصصی و آزادسازی بافت‌های عمیق) برای رفع گرفتگی و بهبود حرکت عصب استفاده می‌کند.

آموزش ارگونومی و عادت‌های حرکتی
اصلاح شیوه انجام کارهای روزمره بخش مهمی از فیزیوتراپی است.
فیزیوتراپیست نحوه صحیح نشستن پشت میز، کار با موس و صفحه‌کلید، بلند کردن اجسام و حتی وضعیت خوابیدن را به بیمار آموزش می‌دهد تا فشار از روی عصب برداشته شده و احتمال بازگشت علائم کاهش یابد

درمان‌های اختصاصی بر اساس محل درگیری عصب

درمان‌های اختصاصی بر اساس محل درگیری عصب

گرفتگی عصب مدیان (سندروم تونل کارپال)

در این نوع از درگیری عصبی که معمولاً در ناحیه مچ دست ایجاد می‌شود فشار بر عصب مدیان باعث بی‌حسی، گزگز و ضعف در انگشتان می‌گردد. درمان شامل مراحل زیر است:
استفاده از آتل شبانه در وضعیت خنثی مچ (صاف و بدون خم شدن) برای کاهش فشار بر عصب.
در مراحل متوسط تزریق داروهای ضدالتهاب موضعی (کورتون) جهت کاهش التهاب اطراف عصب و تسکین علائم
در موارد مقاوم به درمان‌های غیرجراحی انجام عمل جراحی آزادسازی تونل کارپال به روش باز یا آندوسکوپیک (از طریق برش کوچک) برای برداشتن فشار مستقیم از روی عصب و بازگرداندن عملکرد طبیعی دست

گرفتگی عصب اولنار (در آرنج یا مچ)

فشار بر عصب اولنار معمولاً در قسمت داخلی آرنج یا در مچ دست رخ می‌دهد و باعث بی‌حسی یا ضعف در انگشت کوچک و انگشت حلقه می‌شود. روش‌های درمانی عبارت‌اند از:
استفاده از آتل مخصوص آرنج هنگام خواب برای جلوگیری از خم شدن بیش از حد مفصل
پرهیز از تکیه دادن طولانی‌مدت روی آرنج در محیط کار یا هنگام رانندگی؛ زیرا این حالت فشار زیادی بر مسیر عبور عصب وارد می‌کند.
در موارد پیشرفته یا مقاوم انجام جراحی آزادسازی یا جابجایی عصب اولنار جهت انتقال عصب به مسیری جدید با فشار کمتر

گرفتگی عصب رادیال (در بازو یا ساعد)

درگیری عصب رادیال معمولاً با احساس ضعف در باز کردن انگشتان یا مچ و گاهی درد در پشت دست همراه است. در بیشتر بیماران این نوع گرفتگی با روش‌های غیرجراحی بهبود می‌یابد.
فیزیوتراپی، دارودرمانی و تمرینات بازتوانی برای بازیابی حرکت طبیعی و کاهش التهاب مؤثرند.
در صورتی که علت فشار، شکستگی استخوان یا توده فشاری (تومور یا کیست) باشد، پزشک ممکن است جراحی آزادسازی عصب را برای برداشتن عامل فشاری توصیه کند.

برای ارزیابی دقیق نوع درگیری و انتخاب بهترین روش درمان مراجعه به دکتر عادل کیومرثی بهترین فوق تخصص اعصاب محیطی در رشت می‌تواند به تشخیص صحیح و درمان مؤثر کمک کند.

درمان‌ های جراحی در گرفتگی عصب دست

درمان‌ های جراحی در گرفتگی عصب دست
در صورتی که درمان ‌های غیرجراحی طی ۶ تا ۱۲ هفته نتیجه مؤثری نداشته باشند یا علائمی مانند ضعف عضلانی، تحلیل عضلات (آتروفی) یا بی‌حسی دائمی در دست مشاهده شود پزشک انجام جراحی را توصیه می‌کند و روش جراحی بسته به نوع و محل درگیری عصب متفاوت است

آزادسازی تونل کارپال

در این روش رباط عرضی مچ دست که عصب مدیان از زیر آن عبور می‌کند برش داده می‌شود تا فضای تونل افزایش یافته و فشار از روی عصب برداشته شود.
این عمل معمولاً تحت بی‌حسی موضعی و به‌صورت سرپایی انجام می‌شود.
دو روش برای انجام این جراحی وجود دارد:
روش باز: با ایجاد یک برش کوچک روی کف دست.
روش آندوسکوپیک: با استفاده از دوربین و برش بسیار کوچک که دوره نقاهت کوتاه‌تری دارد.
پس از جراحی بیمار معمولاً می‌تواند طی ۳ تا ۴ هفته به فعالیت‌های سبک بازگردد.
درد و گزگز ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد تا به‌تدریج برطرف شود.

آزادسازی یا جابجایی عصب اولنار

در گرفتگی عصب اولنار که معمولاً در قسمت داخلی آرنج (ناحیه کوبیتال) ایجاد می‌شود در حین خم شدن مکرر آرنج عصب تحت فشار یا کشش قرار می‌گیرد.
در جراحی بسته به شدت و محل درگیری یکی از روش‌های زیر انتخاب می‌شود:
آزادسازی ساده عصب: فقط با برداشتن بافت‌های فشاری اطراف عصب.
جابجایی عصب به جلو: انتقال عصب به ناحیه‌ای جلوتر از برجستگی استخوان تا هنگام خم شدن آرنج، فشار کمتری بر آن وارد شود.
حذف برجستگی استخوانی: در صورت وجود استخوان زائد یا تغییر شکل بخشی از استخوان برداشته می‌شود تا فضای کافی برای عصب فراهم شود.
این عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا بی‌حسی بازویی انجام می‌شود.
دوره نقاهت بین ۴ تا ۶ هفته است و بیمار در این مدت از آتل مخصوص استفاده کرده و پس از آن فیزیوتراپی آغاز می‌شود.

رفع فشار از عصب رادیال

در برخی موارد عصب رادیال بین عضلات بازو یا ساعد گیر می‌افتد و موجب ضعف در باز کردن انگشتان یا مچ دست می‌شود.
در جراحی محل دقیق فشردگی عصب شناسایی و بافت‌های اطراف آن آزاد می‌شوند تا مسیر حرکتی طبیعی عصب بازگردد.
اگر علت فشار وجود کیست، توده یا جوشگاه ناشی از شکستگی استخوان باشد هم‌زمان با آزادسازی عامل فشاری نیز برداشته می‌شود.
بهبود عملکرد عصب پس از این نوع جراحی معمولاً به‌تدریج و طی چند ماه اتفاق می‌افتد.
نکات مهم برای بیماران پس از جراحی

نکات مهم برای بیماران پس از جراحی

حفظ وضعیت صحیح دست در هنگام استراحت و خواب اهمیت زیادی دارد.
از وارد کردن فشار یا تکیه دادن بر ناحیه جراحی‌شده خودداری کنید.
در صورت بروز بی‌حسی جدید، ورم شدید یا تب، باید فوراً به پزشک اطلاع داده شود.
پیگیری منظم جلسات فیزیوتراپی در بهبود کامل و بازگشت عملکرد عصب نقش کلیدی دارد.
نکات مهم برای بیماران پس از جراحی

کلام آخر

درمان گرفتگی عصب دست چپ و راست بسته به شدت علائم می‌تواند با روش‌های غیرجراحی مانند استراحت، آتل، دارودرمانی و فیزیوتراپی آغاز شود. در بیشتر بیماران این روش‌ها باعث کاهش درد، گزگز و بی‌حسی و بازگشت عملکرد طبیعی دست می‌شوند. اما در مواردی که عصب به‌صورت مزمن تحت فشار باشد جراحی عصب دست برای آزادسازی مسیر و پیشگیری از آسیب دائمی انجام می‌گیرد. بنابراین توجه به علائم اولیه و مراجعه به‌موقع به پزشک متخصص نقش مهمی در موفقیت درمان دارد.
دکتر عادل کیومرثی بهترین جراح مغز و اعصاب در رشت با تجربه‌ی گسترده در درمان و جراحی انواع اختلالات عصبی از جمله گرفتگی عصب دست آماده‌ی ارائه‌ی خدمات تخصصی به بیماران است. برای دریافت نوبت می‌توانید از دکمه دریافت نوبت استفاده کنید و زمان ویزیت خود را به‌صورت آنلاین رزرو نمایید و یا با شماره 09023224747 تماس بگیرید.

منابع
my.clevelandclinic
healthline

خیر؛ ممکن است به دلیل وضعیت نامناسب خواب، فشار موضعی یا مشکلات گردن نیز باشد.

زمان بهبودی بستگی به شدت آسیب دارد. در موارد خفیف ممکن است طی چند هفته علائم برطرف شود اما در آسیب‌های شدیدتر ترمیم ممکن است تا چند ماه طول بکشد.

بله؛ در صورتی که علت اصلی مانند وضعیت نامناسب دست هنگام کار، حرکات تکراری یا بیماری‌های زمینه‌ای اصلاح نشود احتمال بازگشت علائم وجود دارد.

بله؛ دیابت کنترل‌نشده یکی از علل شایع نوروپاتی (آسیب عصبی) است که می‌تواند موجب بی‌حسی، گزگز و حتی ضعف در انگشتان هر دو دست شود.

لیست نظرات

سپهر خدابنده

مادرم به خاطر درد دست و بی‌حسی مچ پیش دکتر کیومرثی جراحی تونل کارپال انجام دادن. بعد از مدت کوتاهی دردهاش از بین رفت. از نتیجه خیلی راضی بودیم.

محمد آزادی

من چند ماه فیزیوتراپی رفته بودم ولی نتیجه نگرفتم. بعد از مراجعه به آقای دکتر مشخص شد نیاز به جراحی دارم. الان سه ماه از عملم گذشته و کاملاً راحت کار می‌کن واقعا بهترین دکتری هستن که دیدم

سمیه نوردوست

من از بس با گوشی کار می‌کردم دچار گرفتگی عصب مچ دست شدم. آقای دکتر با چند جلسه درمان و دارو مشکلمو حل کردن. خیلی ممنونم ازشون


دکتر عادل کیومرثی - بهترین جراح مغز و اعصاب در رشت